مدیریت و رهبری در سازمان

یک سازمان برای آنکه به اهداف عالی خود دست یابد باید به دو مقوله «رهبری» و «مدیریت» توجه داشت باشد. چرا که در جهان صنعتی امروز صرفاً برخوردار بودن از مهارتهای مدیریتی برای موفقیت یک مدیر کافی نیست، بلکه مدیران باید شناختی اساسی از تفاوت میان «مدیریت» و «رهبری» داشته باشند و بدانند چگونه این دو فعالیت برای تحقق موفقیت سازمان باید با هم ترکیب شوند.

مدیریت را اغلب انجام دادن کار از طریق دیگران تعریف کرده اند. اما در مقایسه با آن رهبری به مفهوم ترغیب اشخاص به انجام دادن کارهاست. بنابراین رهبری، با انگیزه دادن و نفوذ به دیگران رابطه دارد. رهبری سازمانی، به معنی تنظیم مطلوب روابط سازمان با محیط و پیشرو بودن در میان رقبا است. فضای بین المللی، سازمان ها و بنگاه ها را به سمت دو عامل رقابت و همکاری همزمان پیش می برد و سربلندی در این عرصه فقط با رهبری اندیشمندانه، هوشمندانه، جسورانه، و خلاقانه امکان پذیر است. هدایت و رهبری نیروی انسانی معاصر که از سطح بالایی از مهارت، دانش انگیزه و پیچیدگی برخوردارند، بدون پشتوانه رهبران آگاه، آینده نگر، دارای بینش فلسفی و سازمان یافته و در عین حال شجاع عملی نخواهد بود.

در یک سازمان با وجود تفاوت عمده بین «رهبری» و «مدیریت»، ارتباط تنگاتنگی بین آن دو وجود دارد؛ یک رهبر می تواند مدیر باشد و یک مدیر نیز می تواند «رهبری» کند. عکس این قضیه نیز صادق است؛ یعنی یک فرد می تواند دارای هنر «رهبری» باشد بدون اینکه قادر باشد هدفهای سازمانی را تحقق بخشد (مدیر نباشد) و یا اینکه یک فرد ممکن است مدیر منظمی باشد ولی کارکنان از روی ترس و اجبار وظایف خودشان را انجام دهند (رهبر نباشد.)

تعریف رهبری
فرآیند نفوذ در دیگران و برانگیختن آنها برای همکاری با یکدیگر در جهت تحقق هدف های گروهی را «رهبری» می گویند. یا می توان گفت: رهبری استفاده از فرآیند ارتباطات در موقعیتی خاص برای اعمال نفوذ در میان افراد و جهت دادن آنها به سوی مقاصدی مشخص است. و یا رهبری فرآیند نفوذ در دیگران است به طوری که آنها با اشتیاق و جدیت در دستیابی به اهداف سازمانی تلاش نمایند.
«رهبری» را اصولاً «هنر نفوذ در دیگران» می دانند. بدین معنی که پیروان به دلخواه نه از روی اجبار، از رهبر اطاعت می کنند.
بنابراین، منظور از رهبری به طور عام، تأثیر گذاری بر افراد و انگیزش آنان به طوری است که از روی میل، علاقه و با اشتیاق برای دستیابی به هدف های گروهی تلاش کنند.
 

تعریف مدیریت
فرآیند برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و نظارت بر کار اعضای سازمان و کاربرد کلیه منابع قابل دسترسی برای رسیدن به هدفهای تعیین شده سازمان را «مدیریت» می گویند.
«مدیریت» به عنوان « هنر انجام دادن کارها به وسیله دیگران» نیز تعریف شده است. چرا که مدیر با اتخاذ تدابیری برای انجام کارها توسط دیگران و نه توسط خود او، به اهداف سازمان نایل می شود.
 

تفاوت مدیر و رهبر
بسیاری از مدیران سازمان ها، از تفاوت میان رهبری و مدیریت آگاهی ندارند و همین امر باعث می شود که در اجرای وظایف سازمانی خود ، به اشتباه عمل کنند. رهبری همان مدیریت نیست. اگر چه بسیاری از مدیران رهبرند و بسیاری از رهبران مدیر، ولی فعالیت های رهبری و مدیریت فعالیت های یکسانی نیست.
باید توجه داشت که «مدیریت» با «رهبری» تفاوت های عمده ای دارد که باید مدیران در اجرای وظایف خود به این تفاوت ها توجه داشته باشند، برای آشنایی مدیران، به چند مورد از تفاوت های یک «مدیر» با یک «رهبر» در یک سازمان اشاره می کنند:

تعامل رسانه و سازمان

مدیران و کارکنان روابط عمومی ها، از جمله کسانی هستند که به انحاء مختلف با رسانه ها در ارتباط اند و علاوه بر توانایی درک و ارزیابی انتقادی محتوای رسانه ها، باید بتوانند محتوای رسانه ای مناسبی خلق کنند. از سوی دیگر رسانه های اجتماعی نحوۀ ارتباط سازمان ها، اجتماعات و افراد را تغییر داده اند. افراد در بیرون و کارکنان در داخل انتظار دارند که سازمان ها به حرف های آنها گوش دهند، با آنها تعامل مناسبی ایجاد کنند و به آنها واکنش مناسبی دهند. اکثر مدیران به خاطر ناآگاهی از این ابزار و چگونگی به کارگیری آنها، از تأثیرات رسانه های اجتماعی چشم پوشی می کنند و به آنها توجهی ندارند. 

نقش روابط عمومی در سازمان

روابط عمومی مجموعه‌ای از اقدامات و کوشش‌های حساب‌شده‌ای است که هر سازمان برای برقراریِ ارتباطاتِ مؤثر و هدفمند با گروه‌هایی که با آن در ارتباط‌اند انجام می‌دهد. روابط عمومی، روبه‌رو شدنِ یک سازمان یا مؤسسه با مخاطبانش را از طریق پرداختن به موضوعات و مطالب و اخباری است که به منافع مشترک آن‌ها مربوط است. 

روابط عمومی، هنری مدیریتی است لذا بیشترین ارتباط روابط عمومی با مدیریت های ارشد سازمان است. حضور پیوسته و چند وجهی در سازمان و محیط پیرامونی برای آگاهی یافتن و دقّت در ارایه اطلاعات به صورت درست و بدون ابهام، به گونه ای که پاسخگوی سؤالات و نیازهای اطلاعاتی مخاطبان درون و ببرون سازمانی باشد، اصلیترین وظیفه و مهمترین فرصت روابط عمومی است؛ 

علاوه بر این مدیریت سازمان برای هدایت ،هماهنگی و رهبری سازمانی، نیازمند روابط عمومی کارآمد است. چرا که روابط عمومی باید با تجزیه و تحلیل نظرات و اقدامات مدیریت از یکسو و  تجزیه و تحلیل نظرات و کنش های کارکنان از سوی دیگر، همسویی و هماهنگی لازم در علایق و منافع فراگیر سازمان و مدیریت و کارکنان را بهبود بخشد.

تفاوت دیجیتال با فناوری اطلاعات

 

درک درست یک مفهوم، کلید اجرای موفقیت­‌آمیز آن است. اگر درباره یک مفهوم، پاسخ مناسبی برای سوال «چیستی» آن نداشته باشیم، قطعا پاسخ درخوری برای سوال «چگونگی» پیاده­‌سازی آن نیز نخواهیم داشت. به عبارت دیگر اگر ندانیم مقصد سفرمان کجاست، به هر جایی که برسیم می­‌توانیم ادعا کنیم آنجا مقصد است. همین موضوع به‌­ظاهر ساده، منجر به خسارات مادی و معنوی زیادی در پیاده­‌سازی مفاهیم نوین مدیریتی در سازمان­‌ها گردیده است. 

یکی از کج‌فهمی‌های رایجی که درباره تحول دیجیتال وجود دارد، معادل دانستن دیجیتال با فناوری اطلاعات است. صاحب نظران نام این پدیده را «آفت فایند اند ریپلیس (Find & Replace) فناوری اطلاعات با دیجیتال» گذاشته‌اند. در این نگاه غلط، افراد هر چه در مورد فناوری اطلاعات می‌دانند و در گذشته انجام داده‌اند را با همان دیدگاه و رویکرد، برای دیجیتال تجویز می‌کنند. فراموش نکنید فناوری اطلاعات یک موضوع «بخشی» برای سازمان‌هاست، اما دیجیتال مفهومی «چتری» برای آن‎ها می‎باشد. تفسیر این جمله می گوید که پیشبرد اجرای ابتکارات فناوری اطلاعات درساز‎مان‎ها، وظیفه گروهی از کارکنان است، اما پیاده‌سازی ابتکارات دیجیتال وظیفه‌ای همگانی است. لذا تاکید می‌کنند تحول دیجیتال نگاهی فراتر و گسترده‌تر از فناوری اطلاعات دارد که تمامی سازمان و کارکردهای آن را متاثر می‌سازد‌. فناوری اطلاعات، بخشی از چتر تحول دیجیتال است؛ اما یکی از مهمترین بخش‌های آن.