مقایسه حکمرانی شبکه ای با سلسله مراتبی
حکمرانی در عمومی ترین استعمال، به معنای آنست که حاکمان از رویکرد قبلی به نام حکومت (رویکرد قانونگذاری بالا - پایین ) که به دنبال تنظیم رفتار افراد و نهادها به شکل مشخص و کاملاً جزئی است، به سمت حکمرانی( جایگزینی «اعمال قدرت بر» با « واگذاری قدرت به» ) تغییر مسیر دهند. رویکردی که تلاش دارد تا پارامترهای سیستم را به گونه ای تنظیم کند که افراد و نهادها در درون آن عمل کرده و در نتیجه خودتنظیمی به وجود آمده و سیستم به نتایج مورد نظر دست پیدا کند. برخی نیز حکمرانی را به عنوان «ساختارها و فرآیندهایی که به وسیله آنها افراد جامعه به اتخاذ تصمیمات، تنظیم قوانین و تسهیم قدرت میپردازند» تعریف می کنند.
اوصاف و تعاریف مختلفی برای حکمرانی ذکر شده است:
- حکمرانی مشترک
- حکمرانی مدیریت دولتی جدید،
- حکمرانی خوب (بانک جهانی بکار می برد)
- حکمرانی به عنوان وابستگی متقابل بین المللی،
- حکمرانی سایبرنتیک اجتماعی،
- حکمرانی اقتصاد سیاسی جدید،
- حکمرانی شبکه ای.
همه این مفاهیم دارای ایده مشترک هستند که دیگر دولت، برآمده از برگزیدگانی که توسط مردم انتخاب و به وسیله آنها کنترل شده و در جهت ارائه خدمات عمومی تلاش می کنند، نیست.
در ادبیات علوم سیاسی مفاهیم جدیدی درخصوص حکمرانی طرح شده که یکی از این مفاهیم «حکمرانی شبکه ای» است.ب ه دلیل گسترده تر و پیچیده تر شدن مشکلات دولتی و عمومی، نیاز به استفاده از رویکردهای جدید حکمرانی، مانند حکمرانی شبکه ای ضروری شده است. رویکردهایی که تعامل با بازیگران خارج از دولت و حتی نهادهای مختلف دولتی را مورد توجه قرار میدهند.
حکمرانی شبکه ای هم به عنوان شکلی از مدیریت و هم به عنوان پاسخی برای نگرانیهای مربوط به شکست سازوکارهای اداره سلسله مراتبی و متمرکز، شکل نوینی از حکمرانی در کنار حکمرانی بازاری و سلسله مراتبی است. حکمرانی شبکه ای ویژگیهایی چون شکسته شدن ساختار سلسله مراتبی حکمرانی، ایجاد تغییر در مفهوم سیاست، خودکار بودن نظام مند و بالا بودن ظرفیت حل مسائل عمومی را با خود به همراه دارد.
در چارچوب حکمرانی شبکه ای پذیرفته شده است که سیاستهای عمومی دیگر تنها بهوسیله دولت تدوین نمی شوند، بلکه شبکه ای از ارتباطات میان سیاستمداران، بروکراتها، شرکتهای خصوصی، گروههای فشار و شهروندان تعیین کننده ماهیت آنها خواهد بود. البته حکمرانی شبکه ای با چالشهایی همچون مدیریت مطلوب شبکه، دمکراتیک بودن، پاسخگویی و تنظیم ارتباطات روبرو است. چارچوبهایی مانند فراحکمرانی و استراتژی های ترکیبی هدایت و خودتنظیمی، راهکارهایی برای رویارویی با این چالشها معرفی شده است.
مطلب کامل را در گزارش «مروری بر مفهوم حکمرانی شبکه ای» از اینجا دریافت کرده و مطالعه کنید.
