انجام دادن چند کار با هم در یک زمان، خوب است یا بد؟
نکاتی پیرامون چندکارگی (multitasking)
به صورت کلی در روانشناسی توصیه کلی سنتی این بوده است که در هر بازه زمانی، تنها یک کار را انجام بدهیم. اما نتایج تحقیقاتی که در چند دهه اخیر انجام شده‌اند، نشان می‌دهد که ترجیح دادن تک‌کارگی یا چندکارگی، بیشتر یک امر سلیقه‌ای و درونی در افراد است. بعضی‌ها راحت‌تر هستند که در یک زمان واحد، تنها یک کار را انجام بدهند و بعضی‌ها هم وقتی می‌بینند که قادر به سر و سامان دادن به چند کار در یک زمان هستند، خشنود می‌شوند.
البته در همین جا باید نکته‌ای را در مورد چندکارگی تصریح کنیم: بیشتر اوقات چندکارگی به معنی واقعی آن اصلا وجود خارجی ندارد. یعنی ما تنها توهم چندکارگی را داریم و کاری که عملا انجام میشود این است که به سرعت از کاری به کار دیگر پرش می‌کنیم و این کار را به فرکانس بالایی انجام می‌دهیم. به عبارت دیگر خیلی وقت‌ها چندکارگی به معنی واقعی آن، عملا شدنی نیست. مثلا شمایی که هم سریال می‌بینید و هم وب‌گردی می‌کنید، به دفعات میزان توجه خود را به صفحه مانیتور و صفحه تلویزیون کم و زیاد می‌کنید و نمی‌توانید در آن واحد هر دو رسانه را مصرف کنید.
مشکل عمده در مورد چندکارگی، کاهش میزان عملکرد شناختی و توجه است. وقتی شما بین کارها پرش می‌کنید، میزانی از توجه خود را برای کار قبلی جا می‌گذارید. در مقام تشبیه، شما با این کار، شبیه سیستم کامپیوتری می‌شوید که میزانی از «رم» خود را در پس‌زمینه، صرف برنامه دیگری کرده است. واضح است که هر چه کارهای شما میزان توجه، حافظه، تصمیم‌گیری یا پردازش بیشتری را بطلبند، چندکارگی دشوارتر میشود.
با وجود اینکه ما می‌دانیم چندکارگی، می‌تواند عملکرد ما را کاهش بدهد، عملا ما در زندگی خود نمی‌توانیم از چندکارگی پرهیز کنیم. در این صورت چه کار می‌توانیم بکنیم که با چندکارگی بهتر کنار بیاییم؟
مطلب نخست: برنامه‌ریزی و مشخص کردن مهلت انجام دادن کارها
یکی از بهترین کارها داشتن برنامه و مشخص کردن زمان اتمام هر کار است. فرض کنید که شما کار پاسخ دادن به ایمیل‌های صبح را تمام کرده باشید و مشغول کار دیگری مثلا نوشتن یک مقاله شده باشید، در شرایط عادی، مقداری از توجه و ذهن شما هنوز پیش ایمیل‌هایی می‌ماند که منتظر پاسخ آنها هستید یا تصور می‌کنید که چقدر خوب بود، پاسخ مشروح‌تر و بهتری به یکی از آنها می‌دادید. بنابراین مقداری از عملکرد نوشتاری شما برای تمام کردن مقاله، کم میشود. اما اگر برای نوشتن مقاله، زمان مشخص کنید، مثلا مشخص کنید که حتما تا ساعت یازده و نیم صبح باید مقاله را تمام کنید، میزان سرگردانی ذهنی شما کمتر میشود.
بنابراین عادت کنید که برای کارهای خود مهلت زمانی تخصیص بدهید. شروع این برنامه‌ریزی ممکن است دشوار باشد، اما اگر چند روز به خودتان زحمت بدهید و این برنامه‌ریزی‌های زمانی را انجام بدهید، خواهید دید که عملکردتان در عین چندکارگی، چقدر بهتر خواهد شد.
مطلب دوم: چندکارگی در صورتی که کارها شبیه هم باشند، دشوار است، اما اگر نوع کارها با هم تفاوت داشته باشند، آسان‌تر است!
بر این اساس، وب‌گردی با کامپیوتر و چت کردن با گوشی، دشوار هستند. اما گوش کردن با رادیو یا یک کتاب صوتی و چت کردن، کارهایی هستند که آسان‌تر میشود انجام دادشان.
بنابراین برنامه‌ریزی کنید و کارهایی با جنس اندکی متفاوت را با هم به صورت چندکاره انجام بدهید.
مطلب سوم: برخی از کارها اگر به صورت چندکارگی انجام بشوند، به صورت متناقض، بهتر انجام می‌شوند.
