دیجیتالی شدن
این روزها، فناوری‌های دیجیتال درحال درنوردیدن مرزهای نهادها، شرکت ها و صنایع هستند. به بیان دیگر، امروز هیچ سازمان و کسب‌وکاری را نمی‌توانیم مستقل از فناوری‌های دیجیتال فرض کنیم و این مورد محدود به صنعت و یا بخش خدمات نمی‌شود. در سال‌های اخیر حوزه های گوناگون اجتماع و بخش های مختلف زندگی اشخاص تحت تاثیر فناوری‌های دیجیتال و برپایه فناوری‌های نوین متحول شده است. برای درک بهتر این موضوع یک روز عادی خود را بدون گوشی هوشمندتان و فارغ از هرگونه رسانه اجتماعی و پیام‌رسانه فرض کنید، احتمالا دچار چالش‌های جدی خواهید شد، چرا که در عصری به نام عصر دیجیتال زندگی می‌کنید. بر اساس تعریف فرهنگ لغت کمبریج، عصر دیجیتال، زمان حاضر است که در آن بسیاری از امور از طریق کامپیوتر انجام شده و حجم بسیاری از اطلاعات از طریق فناوری در دسترس عموم قرار گرفته است. به بیان ساده‌تر، عصر دیجیتال را می‌توان برهه‌ای از تاریخ تعریف کرد که در آن استفاده از فناوری‌های دیجیتال در سرتاسر دنیا رایج و گسترده شده و وابستگی بشر به این دست فناوری‌ها به بالاترین حد خود رسیده است.
در این برهه، توسعه دسترسی به فناوری از یک حوزه جغرافیایی یا یک طبقه اجتماعی خاص فراتر رفته و به جزء جدایی‌ناپذیر زندگی تبدیل شده و هوش مصنوعی با زندگی بشر در حال پیوند خوردن است. در این عصر، فناوری تنها ابزاری در خدمت سیستم نیست، بلکه خود، خالق سیستم‌های جدید است. در عصر دیجیتال کسب‌وکار و فناوری به دو عنصر جدایی‌ناپذیر تبدیل شده و لازم و ملزوم یکدیگرند. همچنین محصولات و خدمات نیز تحت تاثیر سونامی دیجیتالی شدن قرار دارند؛ بدین شکل که نه‌تنها کالاها و خدمات جدیدی ظهور پیدا کرده‌اند؛ بلکه غالب کالاها و خدمات سنتی نیز در این عصر به مرور تحت تاثیر فناوری‌ها قرار گرفته‌اند. در نهایت در این عصر، محور اصلی ایجاد ارزش در دنیا، فناوری‌های دیجیتال هستند که به جزء لاینفک زندگی انسان‌ها بدل شده‌اند.
ویژگی‌های عصر دیجیتال متفاوت از سایر اعصار است. در این عصر فناوری نمایانگر بخش قابل توجهی از ارزش افزوده محصولات و خدمات است و اصلی‌ترین نقش را در زنجیره‌ارزش در صنایع مختلف بازی می‌کند. فیلوس در سال ۲۰۰۵ مطابق جدول ۱، ویژگی‌های عصر دیجیتال را با عصر صنعتی مقایسه می‌کند.
برای درک بهتر مفهوم عصر باید ویژگی‌های آن را دقیق‌تر شناخت. با بررسی منابع مختلف می‌توان ویژگی‌های شاخصی را برای آن شناسایی نمود، شامل: سرعت، دامنه، نوآوری محور، تجربه محور، داده محور، پلتفرم محور، الگوریتم محور، اکوسیستم محور.
- سرعت
در این عصر، پیشرفت و تحول در کمترین زمان ممکن اتفاق می‌افتد. کسب‌وکارها با راهبردهای مناسب به سرعت رشد می‌کنند و با استراتژی‌های نادرست به سرعت از صحنه رقابت حذف خواهند شد.
- دامنه
یکی از ویژگی‌های اساسی عصر دیجیتال گسترش دامنه صنایع و شرکت ها و کم‌رنگ شدن مرز شرکت ها و سازمان هاست. بسیاری از کسب‌وکارها به منظور خلق ارزش بالاتر در حوزه های به ظاهر نامرتبط نیز فعالیت می‌کنند.
- نوآوری‌محوری
در این عصر که چرخه عمر محصولات و خدمات به کوتاه‌ترین حد خود رسیده است، نوآوری تنها استراتژی ممکن برای موفقیت کسب‌وکارهاست. سازمان‌ها برای موفقیت در عصر دیجیتال باید خلاق و ریسک‌پذیر باشند. در این عصر نوآوری در سازمان‌ها، دیگر تنها وظیفه واحد تحقیق و توسعه نیست، بلکه کلیه واحدها باید تفکر نوآورانه داشته و براساس آن عمل کنند.
- تجربه‌محوری
در این عصر، کسب‌وکارها برای بقا و رقابت، دیگر تنها به ارائه محصول یا خدمت نمی‌پردازند، بلکه آنها تجربه‌سازی برای مشتریان را به‌عنوان رویکرد اصلی کسب درآمد خود در نظر می‌گیرند. لازم به ذکر است که تجربه‌محوری در عصر دیجیتال، تنها منحصر به مشتریان نیست و سازمان‌ها باید برای تجربه‌سازی کارکنان نیز برنامه داشته باشند.
- داده‌محوری
بانک جهانی، داده را به‌عنوان سوخت اقتصاد دیجیتال معرفی می‌کند. داده به سازمان‌های این عصر کمک می‌کند تا از فضای حدس و گمان خارج شده و به سوی پیش‌بینی‌های الهام بخش و آزمودن مستمر فرضیه‌ها حرکت کنند. امروز داده‌ها بینش لازم برای تصمیم‌گیری را فراهم می‌آورند و دوران تصمیم‌گیری صرف برپایه شهود و احساسات به پایان رسیده است.
- پلتفرم‌محوری
در عصر دیجیتال، ماهیت بازارها تغییر کرده است و در آن فعالیت‌های اقتصادی متفاوت از گذشته با رویکرد پلتفرمی انجام می‌شود. برخی از شرکت‌های پیشرو در عصر دیجیتال، با ارائه یک پلتفرم دیجیتال، امکان تعامل آنلاین تعداد قابل توجهی ارائه‌دهنده خدمت را با تعداد زیادی از مشتریان به ساده‌ترین شکل ممکن فراهم می‌کنند و از محل ارزش افزوده ایجاد شده و تسهیل ارتباط بین آنها به کسب درآمد می‌پردازند.
- الگوریتم‌محوری
امروزه بیش از پیش شاهد گسترش هوش مصنوعی در تمامی ابعاد زندگی هستیم و در بسیاری از امور جایگزین انسان شده است. جایگزینیِ انسان تنها هدفِ هوش مصنوعی نبوده و این روزها همکاری و یاری رساندن آن به انسان بیشتر از قبل مورد توجه قرار گرفته است. به عبارتی، هوش مصنوعی به همان اندازه که می‌تواند جایگزین ما باشد، می‌تواند به‌عنوان یک مکمل در کنار ما به ایفای نقش بپردازد.
- اکوسیستم محوری
اکوسیستم‌محوری یکی از ویژگی‌های اصلی عصر دیجیتال است، مفهومی که فضای رقابت و همکاری را بین کسب‌وکارها عجین کرده است. در اکوسیستم‌های کسب‌وکار تمامی بازیگران خلق ارزش مانند سازمان، تامین‌کنندگان، کانال‌های توزیع، نیروی کار، مشتریان، رقبا، قانون‌گذاران و رسانه‌ها، به تعامل و همکاری با یکدیگر می‌پردازند. در یک اکوسیستم سالمِ کسب‌وکاری تمامی اقدامات و تعاملات، حتی ارتباط با رقبا، به افزایش عملکرد و بازدهی منجر می‌شود و همانند اکوسیستم‌های زیستی، وجود یک عضو معیوب، می‌تواند موجب نارسایی در عملکرد سایر اعضا شده و حتی آن مجموعه را تا مرز نابودی کامل پیش ببرد.
کامل مطلب را در مأخذ ببینید.
