کتاب «تحول در عصر فضای مجازی» که در زمینه ماهیت، بنیان های تحول و حوزه های بنیادین تحول در فضای مجازی نگاشته شده است، به کوشش دکتر سید ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی، از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق علیه السلام چاپ و منتشر شده است.کتاب در 132 صفحه و با قیمت 30000هزار تومان در دسترس علاقه مندان این حوزه و فعالان عرصه مطالعات فضای مجازی قرار دارد.
پدید آورنده کتاب معتقد است فضای مجازی با ویژگی های خود نظیر شبکه ای شدن، هوشمند شدن، خدماتی شدن، زمان مندی و مکان مندی، فشردگی زمانی و مکانی، 360 درجه ای شدن، مجازی شدن، اطلاعاتی و داده بنیاد شدن، سکویی شدن، کالایی شدن، زیست بوم انسان و اشیاء، همگرایی ابزارها، برخطی دائم و… موجب ظهور شکل جدیدی از نهادهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، حقوقی و سیاسی شده است به طوری که هر کدام از این نهادها امروزه با پدیده ها و مسائلی روبه رو هستند که تا پیش از این، نظریه پردازان و سیاست گذاران نسبت به آن ها درک و فهمی نداشتند.
در این میان مسئله ای که اهمیت مطالب مذکور را در زمینه فضای مجازی، دو چندان می کند مسئله «حکمرانی » است. امروزه با بسط و گسترش فضای مجازی نه تنها حکمرانی بر فضای مجازی بسیار دشوار و پیچیده شده، بلکه حکمرانی کشورها نیز به طور عام با موضوعات و مسائل جدیدی روبه رو شده است. با توجه به این مطلب، یکی از پدیده های مهمی که گسترش فناوری تأثیرات زیادی بر روی آن داشته است، نظام حکمرانی در کشورهاست.
در این نوشتار که در سه فصل تنظیم شده است، تلاش شده تا ابتدا ماهیت و بنیان های تحولات در عصر فضای مجازی مورد مداقه قرار بگیرد، سپس تغییرات گسترده در هر یک از حوزه های تحولی از جمله فناوری، اقتصاد، فرهنگ و اجتماع، آموزش، بهداشت و درمان، کشاورزی، حقوق و مقررات، امنیت و دیپلماسی و روابط بین الملل مورد تحلیل و بررسی قرار داده شود و در نهایت به تحولات حکمرانی به مثابه اساسی ترین مسئله پیش روی کشورها درعصر فضای مجازی پرداخته شود.
.
عصر دیجیتال هفت قابلیت عمده دارد:
اولین قابلیت این عصر، قابلیت اتصال (Connectivity) است. امروز از خانههای متصل صحبت میکنیم، خانههایی متصل به صاحبان آن، که میتوان با استفاده از اپلیکیشن و از راه دور انرژی، روشنایی، امنیت و بحرانهای خانه را مدیریت کنند. امروز همه چیز با کمک اینترنت اشیا میتوانند به یکدیگر متصل باشند، چون همه اشیا به لطف این فناوری دارای قابلیت دریافت و ارسال اطلاعات شدهاند.
قابلیت دوم عصر حاضر، تعامل (Interaction) است. امروز این تعامل باید بهصورت بلادرنگ (Real-time) وجود داشته باشد. برای مثال جهت استفاده از خدمات پلیس یا آمبولانس، مکان فردی که تماس گرفته است باید بهصورت بلادرنگ برای آنها نمایش داده شود.
قابلیت سوم این عصر، تحرک (Mobility) است. این قابلیت در مورد تلفن همراه صادق است. برای مثال اپلیکیشنهای آموزشی که یادگیری در هر مکان و هر زمان را امکانپذیر کردهاند. همچنین دفاتر کاری که از طریق موبایل میتوان به کارتابلها دسترسی داشت و استفاده از تاکسی سرویسهای آنلاین که به راحتی از طریق تلفن همراه در دسترس هستند، از جمله این موارد میباشند.
قابلیت چهارم عصر دیجیتال، تحلیلگری (Analytics) است. تحلیلگری داده در بخشهای مختلف کسبوکار میتواند اثربخش باشد. برای مثال تحلیل نظرات مشتریان در شبکههای اجتماعی که امکان ارائه خدمات بهتر را ممکن میسازد.
قابلیت بعدی این عصر، بهروزرسانی (Updating) است. این قابلیت میتواند برای دستگاههای مختلفی که سیستمعامل دارند از جمله یخچال، تلفنهمراه، خودرو و غیره از راه دور وجود داشته باشد. این موضوع برای اتومبیلهای متصل و خودران اهمیت زیادی دارد.
قابلیت ششم عصر دیجیتال، توصیهگری (Recommending) است. اپلیکیشنهای مسیریابی مانند بلد، اپلیکیشنهای خردهفروشی مانند دیجیکالا و یا اپلیکیشنهای مقایسه قیمت محصولات مانند ترب، با بهکارگیری سیستمهای هوشمند، بهترین پیشنهادات را به شما ارائه میکنند.
قابلیت آخر این عصر، افزودن (Augmenting) است. این قابلیت یک ویژگی را به دنیای واقعی شما اضافه میکند. فرض کنید از فروشگاهی پردهای را انتخاب میکنید و در اپلیکیشن یا سایت آن فروشگاه، گوشی موبایلتان را روبه پنجره میگیرید و در داخل عکس، صحنه واقعی خانهتان را میبینید که آن پرده به آن اضافه شده است.
همه اینها ویژگیهای عصر دیجیتال هستند و برای سنجش خودمان در راستای میزان دیجیتالیشدن، میتوانیم ببینیم از چه تعدادی از این ویژگیها و تا چه حد برخوردار هستیم. عصر دیجیتال این روزها به اوج خود رسیده است.
متن کامل را در مأخذ ببینید.
تحول دیجیتال، تغییری شگرف در عملکرد یک سازمان و یا یک کشور با محوریت فناوریهای تحولآفرین است. اینترنت اشیا، رایانش ابری، اپلیکیشنهای موبایل، رسانههای اجتماعی، واقعیت مجازی و افزوده، تحلیلگری داده، هوش مصنوعی و بلاکچین از مهمترین انواعِ فناوریهای تحولآفرین هستند. تأکید میکنم تحول دیجیتال به معنی استفاده تزئینی و مدگرایانه از فناوریهای نامبرده نیست، بلکه زمانی میتوانیم مدعی تحول دیجیتالی شویم که این فناوریها، مدلهای کسبوکار، تجربههای ذینفعان (مانند مشتریان و کارکنان در سطح سازمانی و شهروندان در سطح ملی) و فرایندهای عملیاتی ما را به نحو مطلوبی زیر و رو کرده باشند.
مفهوم تحول دیجیتال (Digital transformation) به معنی تغییری شگرف است و نه بهبودی تدریجی.
تحول دیجیتال بهمثابه تبدیل کرم ابریشمِ سازمان به پروانه است و نه تبدیل آن به تنها یک کرم ابریشمِ سریعتر.
تحول دیجیتال بهزعم بسیاری از صاحبنظران این حوزه، بیش از آنکه چالشی فناورانه برای سازمانها باشد، چالشی انسانی است. مطالعات متعدد توسط شرکتهای مشاوره مدیریتِ مطرح نشان میدهد که مهمترین مانع موفقیت تحول دیجیتال، « فرهنگ» و « مهارت»های دیجیتال میباشد.
نکته مهم دیگری که میبایست به آن دقت کرد این است که «دیجیتالیسازی»، با «الکترونیکی کردن» متفاوت است. محیط دیجیتال، همان محیط آنلاین و الکترونیکی نیست. محیط دیجیتال، تلفیقی خواستنی از منابع آنلاین (فناوری اطلاعات) و آفلاین (فیزیکی) در راستای ساخت تجربهای جذاب برای ذینفعان بیرونی (مانند مشتریان) و داخلی سازمان (مانند کارکنان) است.
متن کامل را در مأخذ ببینید.